1982–1992

Kafel

41 | ARCHIVE SERIES 03 | 2011 – Nakład wyczerpany. Planowane wznowienie !

Przekrojowa płyta tej bardzo ciekawej grupy, prowadzonej przez Dariusza Krzywańskiego, z którym swoją karierę rozpoczynała Katarzyna Nosowska.

Część pierwsza (1982–1986) prezentuje nagrania z prapoczątków działalności. Zdecydowany ukłon w kierunku eksperymentów bliskim Throbbing Gristle. Nie jest to jednak muzyka agresywna, kąsająca, czy hałaśliwa. Artysta poszukujący, który zadbał o melodie, smaczki aranżacyjne i tradycyjną kompozycję. Mnogość pomysłów, jak na nagrania sprzed prawie 30 lat.

Płyta druga (1989–1992) to wyznaczony już szlak. Zimnofalowa atmosfera miesza się z ciężkim rytmem automatów perkusyjnych. Mocny bas współgra tu z ambientem, który oscyluje pomiędzy sekwencyjną elektroniką i industrialem. Liryczność i forma wypowiedzi w tekstach nadaje całości specyficznego charakteru.

To pozycja obowiązkowa dla każdego szanującego się miłośnika poszukującej muzyki, zaprawionej szczyptą najlepszych dokonań sceny gotyckiej przełomu lat 80/90.

"Początki działalności muzycznej Kafla sięgają początku lat 80. Pierwsze instrumentarium stanowił m.in. zestaw garnków udających perkusję, tapczan, deski, arkusze blachy, puszki, gwizdki, harmonijki ustne, cymbałki, zabawkowy akordeon, mini gitara akustyczna, radziecka gra telewizyjna, preparowane taśmy, kasety magnetofonowe. Wszystko pretendowało do miana instrumentu muzycznego. O syntezatorach mogłem jedynie pomarzyć, więc wziąłem się do pracy i sam zacząłem budować generatory na podstawie schematów z Młodego Elektronika. Instalowałem je w obudowach z klawiaturami przypominającymi syntezatory, a klawisze wycinałem z drewnianych listewek. Przez jakiś czas miałem też gitarę elektryczną, ale to co mnie naprawdę pociągało w tworzeniu muzyki wiązało się z możliwościami jakie daje elektronika.

Kiedy już w czasach szkoły średniej poznałem Andrzeja Panfila, oraz Piotra Gniedziejko pojawiła się nazwa Kafel, nadszedł też czas konfrontacji z publicznością. Latem 1986 roku zostaliśmy zakwalifikowani do przeglądu Poza Kontrolą VII. W składzie: Darek Krzywański – generatory, taśmy, melodeklamacje/śpiew; Andrzej Panfil – generatory, zagraliśmy nasz pierwszy w życiu koncert w Warszawskim klubie Remont. Sala była przepełniona. Dwóch dziewiętnastolatków stanęło przed deskami do prasowania owiniętymi czarną folią, na których ustawione były Uniprymiton–1, oraz jednooktawowe Prymiton–1 i 2 (wszystkie z własnoręcznie wykonanymi przystawkami Multifuzz „na pokładzie”), a podkład wydobywał się ze szpulowca Unitra ZK–140T umieszczonego w walizce pomalowanej srebrzanką. W jakimś amoku znacznie przekroczyliśmy czas występu. Nikt nam jednak nie próbował tego uświadomić. Potem był, jak w kultowym Rejsie, ogólny aplauz i zaakceptowanie. Takie chwile pozostawiają trwały ślad w głowie każdego młodego człowieka.

W 1987 roku zagraliśmy jeszcze dwa koncerty w Szczecinie (podczas drugiego występu Andrzeja Panfila zastąpił Tomek Czerwiński) a w Częstochowie (w tamtejszym studio akademickiego radia) nagrałem kilka utworów z pomocą wspomnianego już Piotra Gniedziejko.

Technologiczny przełom w mojej działalności nastąpił z chwilą zakupienia samplerka Casio SK–1. Trudno opisać euforię, jaką wzbudziły we mnie możliwości użycia dowolnego dźwięku w charakterze instrumentu muzycznego. Poza tym był to mój pierwszy normalny, strojący instrument elektroniczny, który nie wymagał przed każdym graniem otwierania obudowy i kręcenia trymerami w celu uzyskania jakiejś „ludzkiej” skali muzycznej.

Wiosną 1989 roku dołączył do mnie wokalista Andrzej Kwinto (Lenin), który śpiewał wcześniej w różnych post–punkowych kapelach i poruszał się nieźle w muzycznym światku naszego miasta.

Po kilku próbach w dwuosobowym składzie weszliśmy do studia Akademickiego Radia Pomorze w Szczecinie, gdzie zarejestrowaliśmy kilka nowych utworów. Za pośrednictwem naszego kolegi, Andrzeja Smolika, Lenin załatwił miejsce na próby w klubie Wyższej Szkoły Morskiej „Pod Masztami”. Smolik wtedy studiował właśnie na WSM i grał tam w zespole. Na jedną z prób Lenin przyprowadził swoją koleżankę, Kasię Nosowską. Spodobało nam się wspólne muzykowanie, więc Kasia została z nami na dłużej.

W trzyosobowym składzie wystąpiliśmy m.in. na festiwalach: Fama’89 w Świnoujściu, FMR Jarocin’89, ZEF w Piszu, Zadyma’89 w Warszawie (Torwar) i innych miastach.

Nagraliśmy również kilka utworów w Szczecińskim Studio Polskiego Radia S1. W 1990 roku po ponad rocznej współpracy rozstaliśmy się z Kasią, przed festiwalem Jarocin’90, gdzie wraz z Maćkiem Suszykiem i Arturem Grochowieckim (dwoma mimami z pantomimy szczecińskiej) wystąpiliśmy po raz drugi – tym razem również na dużej scenie.

Jesienią nagraliśmy kilka utworów w Szczecińskim Studio PRiTV S1. Jako że nie byłem zadowolony z naszego dotychczasowego „zabawkowego” brzmienia, początek roku 1991 upłynął mi na zgłębianiu tajników mojego nowego nabytku, komputera Amiga 500+. Jeszcze w 1991 roku odbyły się koncerty w Warszawie, Nowogardzie, Choszcznie, Szczecinie, a wiosną 1992 roku zostaliśmy wyróżnieni na przeglądzie OMPP Wrocław’92. W tym samym roku wydaliśmy własnym sumptem kasetę pt. Egzalte. Naszym występom od 1989 roku towarzyszyły projekcje slajdów z obrazami Zdzisława Beksińskiego, a w późniejszym okresie wspomagającego nas Radka Brodeckiego.

Kafel jako zespół zakończył działalność jesienią 1992 roku, jednak w głębokiej konspiracji i w różnych wcieleniach przetrwał do dnia dzisiejszego.

Dariusz Krzywański, 2011